દલીલ કરવા માટે તમે કદાચ કાર્બન, લાવા અને માઇક્રોમેક્સ જેવી કંપનીઓનું નામ લેશો. પરંતુ બજારમાં તેમની હાજરી હવે નહિવત છે. એવું નથી કે આ કંપનીઓની શરૂઆતથી જ આ સ્થિતિ હતી. પોતાના માર્કેટમાં આ કંપનીઓની આવી હાલત એક દિવસમાં થઈ નથી. ચીનની સ્માર્ટફોન કંપનીઓએ ધીમે ધીમે આ સ્વદેશી બ્રાન્ડ્સને ભારતીય બજારમાંથી હટાવી દીધી છે.
માઈક્રોમેક્સનો દબદબો રહ્યો
જો તમે વર્ષ 2014 માં ભારતીય સ્માર્ટફોન માર્કેટ પર નજર નાખો, તો તમને બજારનું એક અલગ સ્વરૂપ જોવા મળશે. સેમસંગ અને માઇક્રોમેક્સે 2014 ના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં સમગ્ર ભારતીય બજાર પર પ્રભુત્વ જમાવ્યું હતું. સેમસંગનો હિસ્સો 25.1% હતો, જ્યારે માઇક્રોમેક્સ 20.4%ના બજાર હિસ્સા સાથે બીજા ક્રમે હતો. આ સિવાય કાર્બનનો હિસ્સો 9.6 ટકા હતો. વર્ષ 2014માં જ ચીનની સ્માર્ટફોન બ્રાન્ડ Xiaomi ભારતમાં પ્રવેશી હતી.
પોપ્યુલારિટી ઘટવા લાગી
વર્ષ 2015ની વાત કરીએ તો બજારના આંકડા બદલાવા લાગ્યા. આ વર્ષના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં સેમસંગનો માર્કેટ શેર હજુ પણ સૌથી વધુ હતો. બ્રાન્ડનો હિસ્સો વધીને 23.2% થયો હતો. માઈક્રોમેક્સ હજુ પણ બીજા નંબરે હતી, પરંતુ હિસ્સો ઘટીને 17.7% થઈ ગયો હતો. કાર્બન ટોપ 5ની યાદીમાંથી બહાર થઈ ગયું હતું. ત્રીજા નંબરે ઈન્ટેક્સ, પછી લેનોવો અને છેલ્લે લાવા હતી.
ચાઈનીઝ સ્માર્ટફોન બ્રાન્ડ્સનું વર્ચસ્વ શરૂ થયું
વર્ષ 2016ની વાત કરીએ તો બજાર સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગયું હતું. ચાઈનીઝ સ્માર્ટફોન બ્રાન્ડ્સનો ફેલાવો શરૂ થઈ ગયો હતો. સેમસંગનો શેર ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં વધીને 22 ટકા થયો છે. માઇક્રોમેક્સ 10% સુધી પહોંચી ગયો હતો. આ પછી Xiaomiનો હિસ્સો 6 ટકા, Vivoનો હિસ્સો 5 ટકા અને Oppoનો હિસ્સો 4 ટકા હતો.
ભારતીય બ્રાન્ડ બજારમાંથી બહાર
2017માં Xiaomiએ માર્કેટમાં પ્રભુત્વ જમાવ્યું હતું. વર્ષના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં કંપનીનો સ્ટોક 22% સુધી વધી ગયો હતો. સેમસંગનો બજાર હિસ્સો તે ક્વાર્ટરમાં 23% હતો. માઈક્રોમેક્સનો માર્કેટ શેર ઘટીને 6% થઈ ગયો. 2018 માં, Xiaomiનો સ્ટોક સૌથી વધુ બન્યો. કંપની 27% માર્કેટ શેર સાથે ટોચ પર પહોંચી છે. સેમસંગ 23% માર્કેટ શેર સાથે બીજા ક્રમે છે. વર્ષ 2019 સુધીમાં, માઇક્રોમેક્સ અને અન્ય ભારતીય કંપનીઓ રેસમાંથી બહાર થઈ ગઈ હતી.
આ કંપનીઓ સાથે આવું કેમ થયું?
હકીકતમાં, માઇક્રોમેક્સ અને અન્ય કંપનીઓને સ્વદેશી બ્રાન્ડ સાથે ઓળખવામાં આવી ન હતી. તે જ સમયે, ચાઇનીઝ સ્માર્ટફોન કંપનીઓએ લોકોને વેલ્યુ ફોર મની હાર્ડવેર પ્રદાન કર્યું. શાનદાર ડિઝાઈન અને મજબૂત સ્પેસિફિકેશનવાળા ચાઈનીઝ સ્માર્ટફોન અહીં ગ્લુટ થઈ ગયા છે. યુઝર્સ હંમેશા મની પ્રોડક્ટ્સના મૂલ્ય તરફ વલણ ધરાવે છે. માઈક્રોમેક્સ ચીનની કંપનીઓ સાથે સ્પર્ધામાં પાછળ રહી ગઈ અને ધીમે ધીમે માર્કેટમાંથી બહાર થઈ ગઈ. જો કે, કંપનીએ ગયા વર્ષે ફરી એકવાર ઇન બ્રાન્ડ સાથે પ્રવેશ કર્યો. પરંતુ નબળા પોર્ટફોલિયોના કારણે તે સ્પર્ધામાં પુનરાગમન કરી શકી ન હતી.