કેન્દ્ર સરકારે દુર્લભ રોગોની સારવારમાં વપરાતી દવાઓ અને ખાદ્યપદાર્થો પરની આયાત જકાત નાબૂદ કરી છે. આ મુક્તિ વ્યક્તિગત ઉપયોગ માટે આયાત કરાયેલ વિશેષ તબીબી હેતુઓ માટે તમામ દવાઓ અને ખોરાક પર ઉપલબ્ધ રહેશે. આયાત ડ્યુટી મુક્તિ 1 એપ્રિલ, 2023 થી અમલમાં આવશે. સરકારે વિવિધ પ્રકારના કેન્સરની સારવારમાં વપરાતા પેમ્બ્રોલિઝુમાબને પણ કસ્ટમ ડ્યુટીમાંથી મુક્તિ આપી છે. દવાઓ પર સામાન્ય રીતે 10 ટકા કસ્ટમ ડ્યુટી લાગે છે, જ્યારે જીવન રક્ષક દવાઓની કેટલીક શ્રેણીઓ પર 5 ટકા કસ્ટમ ડ્યુટી લાગે છે.
નોંધપાત્ર રીતે, કોંગ્રેસના નેતા શશિ થરૂરે થોડા દિવસો પહેલા નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણને પત્ર લખીને દુર્લભ કેન્સરથી પીડિત બાળકીની સારવારમાં ઉપયોગમાં લેવાતી આયાતી દવા પર કસ્ટમ ડ્યુટીમાંથી મુક્તિની અપીલ કરી હતી. નિહારિકા નામની આ બાળકીની સારવાર માટે 65 લાખ રૂપિયાના ઈન્જેક્શનની જરૂર હતી. તેના પર લગભગ 7 લાખ રૂપિયાનો ટેક્સ વસૂલવામાં આવતો હતો. યુવતીના માતા-પિતા આ ટેક્સ ચૂકવવામાં અસમર્થ હતા અને તેઓએ તેમની સમસ્યા થરૂરને જણાવી. હવે સરકારે તમામ દુર્લભ રોગોની સારવારમાં વપરાતી તમામ દવાઓ પરની આયાત જકાત નાબૂદ કરીને લોકોને મોટી રાહત આપી છે. સરકારના આ પગલાથી નિહારિકાના કેન્સરની સારવાર માટેનું ઈન્જેક્શન પણ 7 લાખ રૂપિયા સસ્તું થઈ ગયું છે.
રોગ સૂચિબદ્ધ હોવો જોઈએ
કેન્દ્રીય નાણા મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલા એક નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ કેટલીક દુર્લભ બીમારીઓની સારવારમાં ઉપયોગમાં લેવાતી દવાઓ વ્યક્તિગત રીતે આયાત કરે છે, તો તેણે કસ્ટમ ડ્યૂટી ચૂકવવી પડશે નહીં. આ રોગને દુર્લભ રોગો માટેની રાષ્ટ્રીય નીતિ 2021 હેઠળ સૂચિબદ્ધ કરવો જોઈએ.
પ્રમાણપત્ર આપવું પડશે
આ મુક્તિ મેળવવા માટે, વ્યક્તિગત આયાતકારે કેન્દ્ર અથવા રાજ્યના આરોગ્ય નિયામક અથવા જિલ્લાના જિલ્લા તબીબી અધિકારી/સિવિલ સર્જન દ્વારા જારી કરાયેલ પ્રમાણપત્ર રજૂ કરવું પડશે, જે પ્રમાણિત કરે છે કે રોગ દુર્લભ રોગ હેઠળ આવે છે. નોંધનીય છે કે સ્પાઇનલ મસ્ક્યુલર એટ્રોફી અથવા ડ્યુચેન મસ્ક્યુલર ડિસ્ટ્રોફીની સારવાર માટે ઉલ્લેખિત દવાઓને કસ્ટમ ડ્યુટી મુક્તિ પહેલેથી જ આપવામાં આવી છે.