મહારાષ્ટ્રમાં એક એવી ઘટના સામે આવી છે, જેને સાંભળીને ખેડૂતોની હાલત વિશે તમારી આંખો ખુલી જશે. સોલાપુર જિલ્લાના બાર્શી તાલુકાના બોરગાંવના ડુંગળીના ખેડૂત રાજેન્દ્ર તુકારામ ચવ્હાણે તાજેતરમાં 512 કિલો ડુંગળી વેચવા માટે સોલાપુર APMC મંડીમાં 70 કિમીની મુસાફરી કરી હતી. પ્રવાસ કરીને પહોંચ્યા હતા ત્યાં તેની ડુંગળી માત્ર 1 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાતી હતી. તમામ કપાત પછી, ચવ્હાણને માત્ર રૂ. 2.49 મળ્યા અને તે પણ પોસ્ટ ડેટેડ ચેકના રૂપમાં. જેને તે 15 દિવસ પછી જ રિડીમ કરી શકશે. 49 પૈસાની બાકી રકમ ચેકમાં લખવામાં આવી ન હતી. કારણ કે બેંક વ્યવહારો સામાન્ય રીતે રાઉન્ડ ફિગરમાં થાય છે. ચવ્હાણે આ સિલક ઉદ્યોગપતિ પાસેથી વસૂલ કરવી પડશે.
ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાના એક સમાચાર અનુસાર ચવ્હાણે જણાવ્યું કે તેમને ડુંગળીની કિંમત 1 રૂપિયા પ્રતિ કિલો મળી છે. APMC વેપારીએ કુલ રૂ. 512 માંથી ટ્રાન્સપોર્ટેશન ચાર્જીસ, હેડ-લોડીંગ અને વેઇંગ ચાર્જીસ માટે રૂ. 509.50 કાપ્યા હતા. આ રીતે તેને માત્ર 2.49 પૈસા મળ્યા. ચવ્હાણે કહ્યું કે ગયા વર્ષે ડુંગળીનો ભાવ 20 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો. તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા 3-4 વર્ષમાં બિયારણ, ખાતર અને જંતુનાશકોની કિંમત બમણી થઈ ગઈ છે. આ વખતે તેમને માત્ર 500 કિલો ડુંગળી ઉગાડવામાં લગભગ 40,000 રૂપિયાનો ખર્ચ થયો છે.
ચવ્હાણ પાસેથી ડુંગળી ખરીદનાર સોલાપુર એપીએમસીના વેપારી નાસિર ખલીફાએ રૂ. 2નો પોસ્ટ-ડેટેડ ચેક જારી કરવા પર જણાવ્યું હતું કે રસીદ અને ચેક આપવાની પ્રક્રિયા કોમ્પ્યુટર સાથે લિંક કરવામાં આવી છે. આ કારણે ચવ્હાણને પોસ્ટ ડેટેડ ચેક આપવામાં આવ્યો હતો. આટલી નાની રકમ માટેના ચેક ભૂતકાળમાં જારી કરવામાં આવ્યા છે, ચેક પરની રકમને ધ્યાનમાં લીધા વગર. સૂર્યા ટ્રેડર્સના માલિક ખલીફાએ જણાવ્યું હતું કે વેચાણ માટે લાવવામાં આવેલી ડુંગળીની ગુણવત્તા નબળી હતી.
અગાઉ ચવ્હાણ સારી ગુણવત્તાની ડુંગળી લાવ્યા હતા તેથી તેમને 18 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવ આપવામાં આવ્યા હતા. બાદમાં તે ડુંગળીની બીજી ખેપ લાવ્યો, જેના માટે તેને 14 રૂપિયા પ્રતિ કિલોનો ભાવ મળ્યો. નબળી ગુણવત્તાવાળી ડુંગળી સામાન્ય રીતે માંગમાં હોતી નથી. જ્યારે નિષ્ણાતોના મતે ખેડૂતોના ઉત્પાદનમાંથી માત્ર 25% જ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળી ડુંગળી છે. જ્યારે લગભગ 30% ઉપજ મધ્યમ ગુણવત્તાની છે અને બાકીની નબળી ગુણવત્તાવાળી ડુંગળી છે. આ વર્ષે ડુંગળીના બમ્પર પાકને કારણે જથ્થાબંધ ભાવમાં પહેલેથી જ 70% જેટલો ઘટાડો થયો છે.