વર્ષ 2020 અને 2021 માટે બે પદ્મ એવોર્ડ સમારોહ સવારે અને સાંજે યોજાયા હતા. એનાયત કરાયેલા પુરસ્કારોમાં વર્ષ 2020 અને 2021 માટે સાત પદ્મ વિભૂષણ, 16 પદ્મ ભૂષણ અને 122 પદ્મશ્રી પુરસ્કારોનો સમાવેશ થાય છે. પદ્મ પુરસ્કારો ત્રણ શ્રેણીઓમાં આપવામાં આવે છે – પદ્મ વિભૂષણ, પદ્મ ભૂષણ અને પદ્મ શ્રી જે દર વર્ષે પ્રજાસત્તાક દિવસની પૂર્વ સંધ્યાએ જાહેર કરવામાં આવે છે. પદ્મ વિભૂષણ અસાધારણ અને વિશિષ્ટ સેવા માટે, પદ્મ ભૂષણ ઉચ્ચ વર્ગની વિશિષ્ટ સેવા માટે અને પદ્મશ્રી કોઈપણ ક્ષેત્રમાં વિશિષ્ટ સેવા માટે આપવામાં આવે છે.
આ વર્ષના પદ્મ પુરસ્કારોમાં, 102 પ્રાપ્તકર્તાઓને પદ્મશ્રી એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી 29 પુરસ્કારો મહિલાઓ હતા. જોગાથી એકમાત્ર ટ્રાન્સજેન્ડર પુરસ્કાર વિજેતા છે અને 16 પ્રાપ્તકર્તાઓને મરણોત્તર સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું. 10 પદ્મ ભૂષણ પુરસ્કાર અને સાત પદ્મ વિભૂષણ પુરસ્કાર વિજેતા હતા.
મંજમ્મા જોગતી
ટ્રાન્સજેન્ડર સમુદાયના સભ્ય અને જોગમ્મા વારસાના લોક નૃત્યાંગના મથા બી મંજમ્મા જોગાથીને 9 નવેમ્બરે કલામાં તેમના યોગદાન બદલ પદ્મશ્રી પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. મંગળવારે રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ દ્વારા તેમને આ એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. જોગાથી કર્ણાટક જનપદ એકેડમીના પ્રથમ ટ્રાન્સવુમન પ્રમુખ છે.
મંજમ્માનો જન્મ કર્ણાટકના બલ્લારી જિલ્લામાં મંજુનાથ શેટ્ટી તરીકે થયો હતો. તેણે 10મા ધોરણ સુધી અભ્યાસ કર્યો. 15 વર્ષની ઉંમરે તેણે પોતાને એક મહિલા તરીકે ઓળખાવવાનું શરૂ કર્યું. તેમના માતા-પિતાએ તેમને જોગપ્પા મેળવ્યા હતા – એક ધાર્મિક વિધિ જેમાં ભક્તો ભગવાન અથવા દેવી સાથે લગ્ન કરે છે તેવું માનવામાં આવે છે. આ જ્યારે મંજુનાથ શેટ્ટી મંજમ્મા જોગાથી બન્યા.
મંજમ્માની વાત કરીએ તો તે તેના ઘરમાં પ્રવેશી શકી ન હતી.પરંતુ મંજમ્માએ હાર ન માની. તેણીએ સાડી ઓઢી લીધી અને જીવનનિર્વાહ માટે શેરીઓમાં ભીખ માંગવા લાગી. મંજમ્મા જાતીય શોષણનો ભોગ બની હતી જેના કારણે તેણીએ આત્મહત્યા કરવાનું વિચાર્યું હતું. પરંતુ મંજમ્મા પિતા અને પુત્રની જોડીને મળી જેમણે તેને ડાન્સ શીખવ્યો. કલ્લવ જોગાથી સાથે પરિચય થયા પછી મંજમ્માએ જોગથી નૃત્ય નામનો નૃત્ય શીખ્યો. કલ્લવના મૃત્યુ પછી, તેમણે રાજ્યભરમાં પ્રદર્શન કર્યું અને નૃત્યને લોકપ્રિય બનાવ્યું. મંજમ્મા કર્ણાટક જનપદા એકેડેમીના પ્રથમ ટ્રાન્સજેન્ડર પ્રમુખ પણ બન્યા, જે પર્ફોર્મિંગ આર્ટ માટે રાજ્ય સરકારની સંસ્થા છે.
પદ્માવતી બંદોપાધ્યાય ડૉ
ભારતીય વાયુસેનાના પ્રથમ મહિલા એર માર્શલ ડૉ. પદ્માવતી બંદોપાધ્યાયને 9 નવેમ્બરના રોજ રાષ્ટ્રપતિ રામ નાથ કોવિંદ દ્વારા પદ્મશ્રી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો હતો. એર માર્શલ પદ્માવતી બંદોપાધ્યાય ભારતીય વાયુસેનાના પ્રથમ મહિલા એર માર્શલ હતા. તેણી 1968 માં IAF માં જોડાઈ અને વર્ષ 1978 માં તેણીનો ડિફેન્સ સર્વિસીસ સ્ટાફ કોલેજનો અભ્યાસક્રમ પૂર્ણ કર્યો, આમ કરનાર પ્રથમ મહિલા અધિકારી બની. આટલું જ નહીં, તે એવિએશન મેડિસિન સ્પેશિયાલિસ્ટ બનનાર પ્રથમ મહિલા અધિકારી હતી. તે ઉત્તર ધ્રુવ પર વૈજ્ઞાનિક સંશોધન હાથ ધરનાર પ્રથમ મહિલા હતી (તેમણે 80ના દાયકાના અંતમાં અત્યંત ઠંડીમાં અનુકૂલનનાં શરીરવિજ્ઞાનનો અભ્યાસ કર્યો હતો) અને બઢતી મેળવનાર પ્રથમ મહિલા હતી. એટલું જ નહીં, 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન તેમની શ્રેષ્ઠ સેવા બદલ તેમને વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
તુલસી ગૌડા
કર્ણાટકમાં હરિયાળી ક્રાંતિ લાવવાના પ્રયાસો બદલ તુલસી ગૌડાને પદ્મશ્રી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો હતો. નોંધનીય છે કે, તેમને છ દાયકામાં 30,000 થી વધુ રોપાઓ વાવવા અને તેમના વિસ્તારોમાં પર્યાવરણની કાળજી લેવાનો શ્રેય આપવામાં આવે છે. હલ્કી સમુદાયના આદિવાસી, તુલસી ગૌડા પાસે કોઈ ઔપચારિક શિક્ષણ નથી પરંતુ તે જંગલોના જ્ઞાનકોશ તરીકે ઓળખાય છે. તુલસી ગૌડાને રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ દ્વારા સમ્માનિત કરવામાં આવી રહી હોવાની તસવીર સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ છે. સન્માન સમારોહમાં ગૌડાનો સાદો પહેરવેશ, ખુલ્લા પગ અને નમ્ર વર્તને હજારો દિલ જીતી લીધા છે.