જો હાઈકોર્ટમાં રાહુલ ગાંધીની દલીલોથી ઉચ્ચ અદાલત સંતુષ્ટ થાય તો તેમને સજામાંથી મુક્તિ મળી શકે છે. જો આ સજા રદ થશે અથવા ઓછી થશે તો જ કેસ રાહુલ ગાંધીની તરફેણમાં જતો જોવા મળશે. સામાન્ય ચૂંટણી 2019 દરમિયાન, મોદી અટક પર ટિપ્પણી કરીને માનહાનિના કેસમાં ફસાયેલા રાહુલ ગાંધીને તેમની સંસદ સભ્યપદ માટે અયોગ્ય ઠેરવવામાં આવ્યા છે. લોકસભા સચિવાલયે આ અંગે એક નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું છે. રાહુલ ગાંધી હવે સંસદના ગૃહ (લોકસભા)માં ભાગ લઈ શકશે નહીં. આ સાથે, તે હવે કેરળના વાયનાડથી સાંસદ પણ રહેશે નહીં. સાંસદ તરીકે તેમને આપવામાં આવેલી તમામ સુવિધાઓ પણ પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે.
હવે સવાલ એ છે કે રાહુલ ગાંધી માટે આગળ કયા વિકલ્પો છે. સુપ્રીમ કોર્ટના એડવોકેટ કુમાર અંજનેય સાનુના જણાવ્યા અનુસાર સુરત કોર્ટે તેમને સજા સામે અપીલ કરવા માટે 30 દિવસનો સમય આપ્યો છે. જો હાઈકોર્ટમાં અપીલ કર્યા બાદ સજા પર સ્ટે મુકવામાં આવે તો તેની સભ્યપદ પર કોઈ અસર નહીં થાય. તેમણે કહ્યું કે રાહુલ ગાંધી સજા પર સ્ટે આપવા માટે ચોક્કસપણે હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરશે.
રાહુલ ગાંધી સામે કયા વિકલ્પો છે?
રાહુલ ગાંધીને અપરાધિક માનહાનિની કલમ હેઠળ સજા સંભળાવવામાં આવી છે. આમાં મહત્તમ સજા 2 વર્ષની જેલની છે. સુરત કોર્ટના આ નિર્ણય સામે રાહુલ ગાંધી હાઈકોર્ટમાં જઈને ત્યાં અપીલ કરી શકે છે. જો હાઈકોર્ટ સજા યથાવત રાખશે તો તેમને રાહત મળી શકશે નહીં.
જો રાહુલ ગાંધી પોતાના ઈરાદા અને દલીલોને લઈને હાઈકોર્ટમાં પોતાને નિર્દોષ સાબિત કરી શકે છે તો હાઈકોર્ટ નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને રદ કરી શકે છે. આ સ્થિતિમાં હાઈકોર્ટ સંસદનું સભ્યપદ નાબૂદ કરવાના નિર્ણયને ગેરકાયદેસર જાહેર કરી શકે છે.
સંસદીય બાબતોના નિષ્ણાત સૂરજ મોહન ઝા કહે છે કે જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1952 હેઠળ, લોકસભા સચિવાલયને બે વર્ષ કે તેથી વધુની સજાવાળા જનપ્રતિનિધિનું સભ્યપદ સમાપ્ત કરવાનો અધિકાર છે. જો રાહુલ ગાંધી અપીલ કરશે તો સુનાવણી થશે અને તેમાં સમય લાગી શકે છે.
જો હાઈકોર્ટમાં રાહુલ ગાંધીની દલીલોથી ઉચ્ચ અદાલત સંતુષ્ટ થાય તો તેમને સજામાંથી મુક્તિ મળી શકે છે. જો આ સજા રદ થશે અથવા ઓછી થશે તો જ કેસ રાહુલ ગાંધીની તરફેણમાં જતો જોવા મળશે.
એનસીપી સાંસદ મોહમ્મદ. ફૈઝલના કિસ્સા પરથી સમજીએ
એડવોકેટ કુમાર અંજનેયા સાનુએ જણાવ્યું કે મોહમ્મદ ફૈઝલને હત્યાના પ્રયાસના કેસમાં દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો હતો અને તેને 10 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં તેમને સાંસદ તરીકે ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવ્યા હતા અને તેમની સંસદની સદસ્યતા સમાપ્ત કરવામાં આવી હતી.
આ સજા સામે તેણે કેરળ હાઈકોર્ટમાં અપીલ કરી હતી. કેરળ હાઈકોર્ટે એક જ દિવસમાં પોતાનો ચુકાદો આપતા કેરળ હાઈકોર્ટે નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને સસ્પેન્ડ કરી દીધો હતો.
કેરળ હાઈકોર્ટે પણ ફૈઝલને ગેરલાયક ઠેરવવાના લોકસભા સચિવાલયના નિર્ણયને અમાન્ય ગણાવ્યો હતો. હાઈકોર્ટના નિર્ણય બાદ કાયદા મંત્રાલયે ભલામણ કરી છે કે તેમને તેમના પદ પર પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવે કારણ કે કેરળ હાઈકોર્ટે તેમની સજાને રદ કરીને સ્ટે આપ્યો છે.
મોહમ્મદ ફૈઝલનો આ કેસ પ્રક્રિયા હેઠળ છે. આજદિન સુધી તેમનું સભ્યપદ તેમને પરત કરવામાં આવ્યું નથી. કુમાર સાનુ કહે છે કે વહેલા અથવા મોડા મો ફૈઝલની સંસદ સભ્યપદ પુનઃસ્થાપિત થઈ શકે છે.