દિલ્હીમાં નવા સંસદ ભવનની છત પર સ્થાપિત અશોક સ્તંભની પ્રતિકૃતિમાં 90 ટકા તાંબાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેને ક્યારેય કાટ લાગશે નહીં. તેને તૈયાર કરવામાં બે મહિનાનો સમય લાગ્યો હતો.
સોમવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ નવા સંસદભવનની છત પર સ્થાપિત અશોક સ્તંભની પ્રતિકૃતિનું અનાવરણ કર્યું હતું. આ અંગે પણ વિવાદ છે. જો કે, તેને સ્થાપિત કરનાર શિલ્પકારનું કહેવું છે કે આ પ્રતિકૃતિ સારનાથમાં રાખવામાં આવેલા અશોક સ્તંભ જેવી જ છે. અને વધુમાં જણાવે છે કે આ પ્રતિકૃતિની સ્થાપના કરવી કેટલી પડકારજનક હતી કારણકે ત્યારે દિલ્હીમાં તાપમાન 45 થી 50 ડિગ્રીની વચ્ચે હતું.
તેમના ઘણા સાથીઓ બીમાર પણ પડ્યા હતા, પરંતુ રાષ્ટ્રીય પ્રતીક માટેનો જુસ્સો એવો હતો કે તેમના સાથીઓએ નિર્ધારિત સમયમાં આ કાર્ય પૂર્ણ કર્યું.
ખુબ જ તડકામાં 50 દિવસની મહેનત
તેઓ કહે છે કે અમે લગભગ 50 દિવસ સંસદની છત પર વિતાવ્યા. અમે 45-50 ડિગ્રી કરતા વધુ તાપમાનમાં કામ કર્યું હતું. તેમના ઘણા સાથીઓ બીમાર પણ પડ્યા, પરંતુ જુસ્સો અને લાગણી અલગ હતી.
અમારો વિચાર હતો કે અમે દેશ માટે આ કાર્ય કરી રહ્યા છીએ અને ભગવાનની કૃપાથી પ્રતિકૃતિની સ્થાપના થઈ. તે ઇટાલિયન લોસ્ટ વેક્સ પ્રક્રિયા હેઠળ તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાં 150 ટુકડા હતા. તેને જોડવામાં આવ્યું હતું અને સંસદભવનની બિલ્ડીંગમાં જઈને જ વેલ્ડીંગ કરવામાં આવ્યું હતું.
તેણે કહ્યું કે અમારા માટે દરેક કામ એક પડકાર છે. અમારો ધ્યેય સમગ્ર કલાને તેમાં સમાવવાનો છે. જ્યારે આ પ્રતિકૃતિ ભારતની સૌથી મોટી પંચાયતમાં સ્થાપિત થવાની હતી, ત્યારે અમારી જવાબદારી વધી ગઈ. ઘણા ડિઝાઇનરો, ઘણા અધિકારીઓ આ પ્રક્રિયામાં સામેલ હતા, ત્યારે જ આ પ્રતિકૃતિ ત્યાં સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી.
‘અમે 36-36 કલાકથી ઊંઘ્યા નથી’
શિલ્પકાર કહે છે કે દિલ્હી એરપોર્ટ પર હાથીઓની પ્રતિકૃતિ અને ઉદયપુરમાં 57 ફૂટની મહારાણા પ્રતાપની પ્રતિકૃતિ અમારા દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. જેના કારણે અમને નવા સંસદ ભવન પર મેટલ કાસ્ટિંગનું આ કામ મળ્યું છે. તેમાં 90 ટકા તાંબાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, તેને ક્યારેય કાટ લાગશે નહીં. અમે 36-36 કલાક ઊંઘ્યા નહોતા, અમે ત્યાં દિવસ-રાત કામ કર્યું.
તેને તૈયાર કરતી વખતે સરકાર કે ટાટા તરફથી અમારા પર કોઈ દબાણ નહોતું. અમને CPWD તરફથી સંપૂર્ણ સહકાર મળ્યો. આટલી ગરમીમાં અને આટલી ઊંચાઈએ કામ કરવા છતાં અમને સંપૂર્ણ સુરક્ષા અને સુવિધાઓ આપવામાં આવી હતી. વડા પ્રધાને પણ અમારી સાથે વાત કરી અને અમને આ કાર્ય માટે અભિનંદન આપ્યા.
તે સારનાથમાં રાખવામાં આવેલા અશોક સ્તંભની પ્રતિકૃતિ જેવી જ છે
પ્રતિકૃતિને લગતા વિવાદ પર શિલ્પકારનું કહેવું છે કે જો કોઈ કંઈ પણ કહે તો હું એ વિવાદમાં જવા માંગતો નથી. વાસ્તવમાં પ્રતિકૃતિનું કદ ઘણું મોટું છે, જેના કારણે તે અલગ દેખાઈ શકે છે. હું માત્ર એટલું જ રજૂ કરીશ કે આ પ્રતિકૃતિ માત્ર સારનાથમાં અશોક સ્તંભની છે. રાષ્ટ્રીય પ્રતીકની આટલી વિશાળ પ્રતિકૃતિ ક્યારેય બનાવવામાં આવી ન હતી.
નીચેથી ચિત્ર લેવામાં આવે ત્યારે તે અલગ દેખાશે. સામેથી તસવીર લેવાથી તે બિલકુલ સારનાથ જેવો દેખાશે. સારનાથમાં રાખવામાં આવેલ અશોક સ્તંભ અને આ પ્રતિકૃતિમાં કોઈ ફરક નથી. જો આ પ્રતિકૃતિ પચાસ ફૂટની બની હોત તો દાંત ઘણા મોટા દેખાતા હોત.