ભારતમાં રમતગમતનો સૌથી મોટો પુરસ્કાર ખેલ રત્ન છે. દેશના રાષ્ટ્રપતિ ખેલાડીઓને આ પ્રતિષ્ઠિત એવોર્ડ આપે છે. તેની શરૂઆત 1991-92માં થઈ હતી. સૌથી પહેલા આ એવોર્ડ અનુભવી ચેસ ખેલાડી વિશ્વનાથન આનંદને આપવામાં આવ્યો હતો. આનંદ બાદ લિએન્ડર પેસ, શૂટર અભિનવ બિન્દ્રા, બોક્સર એમસી માર્કોમ અને ગગન નારંગને ટેનિસ આપવામાં આવ્યું હતું. આ પછી ક્રિકેટરો પણ મેદાન પર શાનદાર પ્રદર્શન કરીને આ એવોર્ડ મેળવવામાં સફળ રહ્યા છે. વર્ષ 2022 સુધી 55 ખેલાડીઓને આ એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. આ એવોર્ડથી સન્માનિત 5 ક્રિકેટરોમાંથી 2 ખેલાડીઓ હજુ પણ રમી રહ્યા છે જ્યારે અન્ય 3 લાંબા સમય સુધી દેશની સેવા કર્યા બાદ તેમની રમતમાંથી નિવૃત્ત થયા છે.
વિશ્વ ક્રિકેટમાં ઘણા રેકોર્ડ બનાવનાર માસ્ટર બ્લાસ્ટર સચિન તેંડુલકરને 1997-98માં તેમના શાનદાર પ્રદર્શન માટે ખેલ રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. સચિન આ એવોર્ડ મેળવનાર દેશનો પ્રથમ ક્રિકેટર છે. અનુભવી ક્રિકેટર સચિનને તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ કેઆર નારાયણન દ્વારા આ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. સચિને 1997માં 39 વનડેમાં બે સદી અને 5 અડધી સદી ફટકારી હતી. આ સાથે આ મહાન ખેલાડીએ ટેસ્ટની 17 ઇનિંગ્સમાં 1000 રન પણ પૂરા કર્યા. સચિને તેની 24 વર્ષની આંતરરાષ્ટ્રીય કારકિર્દીમાં ઘણા રેકોર્ડ બનાવ્યા.
ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ભૂતપૂર્વ કેપ્ટન મહેન્દ્ર સિંહ ધોની (એમએસ ધોની)ને વર્ષ 2008માં ખેલ રત્ન પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. ધોની આ એવોર્ડથી સન્માનિત થનાર બીજો ક્રિકેટર હતો. ધોનીની કપ્તાનીમાં ભારતીય ટીમે વર્ષ 2007માં T20 વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો. આ પછી ટીમે ઓસ્ટ્રેલિયામાં 2008માં પ્રથમ વખત વનડે શ્રેણી જીતી હતી. માહીની કપ્તાની હેઠળ ભારતે ઓસ્ટ્રેલિયા સામે ત્રિકોણીય શ્રેણી પણ જીતી હતી જેમાં શ્રીલંકા ત્રીજી ટીમ હતી. 41 વર્ષીય ધોની હાલમાં IPLમાં ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ તરફથી કેપ્ટન તરીકે રમી રહ્યો છે.
ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના પૂર્વ કેપ્ટન વિરાટ કોહલીને વર્ષ 2018માં ખેલ રત્ન એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. વિરાટને આ એવોર્ડ તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ પાસેથી મળ્યો હતો. વર્ષ 2017માં વિરાટ શાન ફોર્મમાં હતો. વિરાટે 46 મેચમાં 11 સદી અને 10 અડધી સદીની મદદથી 2,818 રન બનાવ્યા છે. આ એવોર્ડ મેળવતા પહેલા વિરાટે ઈંગ્લેન્ડ પ્રવાસ પર 5 ટેસ્ટમાં 2 સદી અને 3 અડધી સદીની મદદથી 593 રન બનાવ્યા હતા.
વિરાટ કોહલીએ ઘણા વર્ષો સુધી ભારતીય ટીમનું સુકાન સંભાળ્યું હતું. હાલમાં વિરાટ કોહલી બેટ્સમેન તરીકે પોતાની યોગ્યતા સાબિત કરી રહ્યો છે. ટીમ ઈન્ડિયામાં તેની હાજરીથી યુવા ખેલાડીઓને ઘણો ફાયદો થઈ શકે છે. કોહલીએ હાલમાં જ તેની આંતરરાષ્ટ્રીય કારકિર્દીની 74મી સદી ફટકારી છે.
ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના કેપ્ટન રોહિત શર્માને વર્ષ 2020માં ખેલ રત્ન એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ રોહિત આ એવોર્ડ મેળવનાર ચોથો ક્રિકેટર બન્યો. આ એવોર્ડ મેળવતા પહેલા રોહિતે 2016-19ની સીઝનમાં શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું. વિશ્વમાં હિટમેન તરીકે જાણીતા રોહિતે 2019 વર્લ્ડ કપની 9 મેચમાં 5 સદીના આધારે 648 રન બનાવ્યા હતા. તે ટૂર્નામેન્ટમાં સૌથી વધુ રન બનાવનાર ખેલાડી હતો.
વર્ષ 2017માં રોહિત શર્માએ શ્રીલંકા સામે વન-ડે ઈન્ટરનેશનલ ક્રિકેટમાં ત્રીજી બેવડી સદી ફટકારી હતી. ફેબ્રુઆરી 2022 થી, રોહિત પાસે ટીમ ઈન્ડિયાના ત્રણેય ફોર્મેટની કેપ્ટનશીપ છે. કેપ્ટન તરીકે, રોહિત આ વર્ષે ભારતમાં યોજાનારી ODI વર્લ્ડ કપની ટ્રોફીનું નામ રાખવા માંગે છે.
વર્ષ 2021માં ભારતીય ક્રિકેટમાં ‘લેડી સચિન તેંડુલકર’ (મિતાલી રાજ) તરીકે ઓળખાતી અનુભવી મિતાલી રાજને આ સન્માનથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. મહિલા ક્રિકેટ ટીમની પૂર્વ કેપ્ટન મિતાલીને તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ દ્વારા આ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. મિતાલી રાજના નામે મહિલા વન-ડે ઈન્ટરનેશનલ ક્રિકેટમાં સતત 7 અડધી સદી ફટકારવાનો રેકોર્ડ છે. તેણે આ રેકોર્ડ વર્ષ 2017માં બનાવ્યો હતો. આ સાથે મિતાલીના નામે મહિલા વનડેમાં સૌથી વધુ 64 અડધી સદીની ઇનિંગ્સ રમવાનો રેકોર્ડ પણ છે. આ જમણા હાથના અનુભવી બેટ્સમેને વર્ષ 1999માં 16 વર્ષની વયે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં પદાર્પણ કર્યું હતું.
મિતાલી રાજે પોતાના ડેબ્યુ વર્ષમાં આયર્લેન્ડ સામે સદી ફટકારી હતી. તે મહિલા ક્રિકેટમાં સદી ફટકારનાર સૌથી યુવા બેટ્સમેન બની હતી. આ રેકોર્ડ 22 વર્ષ સુધી મિતાલીના નામે રહ્યો. વર્ષ 2021માં આયર્લેન્ડની એમી હંટરે ઝિમ્બાબ્વે સામે અણનમ 121 રનની ઇનિંગ રમીને મિતાલીનો રેકોર્ડ તોડ્યો હતો. મિતાલીએ ગયા વર્ષે એટલે કે 2022માં ક્રિકેટના તમામ ફોર્મેટમાંથી નિવૃત્તિ લીધી હતી. મિતાલીનું આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કરિયર લગભગ 23 વર્ષનું હતું.