દુ:ખ એ મનુષ્યનો સૌથી મોટો શિક્ષક છે. આમાંથી શીખેલો પાઠ તે જીવનભર યાદ રાખે છે. જીવનમાં દુ:ખનો અર્થ સમજવા માટે સફળતાનો મંત્ર અવશ્ય વાંચવો. દુનિયામાં ભાગ્યે જ કોઈ એવું હશે જેણે પોતાના જીવનમાં ક્યારેય દુ:ખનો અનુભવ ન કર્યો હોય. વ્યક્તિ નાનો હોય કે મોટો, અમીર હોય કે નિરાધાર, બળવાન હોય કે નબળો, દરેક વ્યક્તિ કોઈને કોઈ સમયે કોઈને કોઈ વાતને લઈને ચોક્કસપણે દુઃખી થાય છે. જ્યારે કોઈના જીવનમાં આ દુ:ખ આવે છે તો કેટલાક લોકો તેનો સામનો કરતા જ જલ્દીથી પાર થઈ જાય છે, જ્યારે કેટલાક લોકો આ દુ:ખ આવતા જ તેની ચિંતા કરવા લાગે છે.
જ્યારે દુ:ખ આવે છે ત્યારે વ્યક્તિની માત્ર કસોટી થતી નથી, પરંતુ તે આવતાની સાથે જ તમે તમારા અને અન્ય લોકો વિશે પણ જાણો છો. એકવાર દુઃખે ખુશીને કહ્યું કે તું બહુ ભાગ્યશાળી છે, લોકો ઈચ્છે છે કે માત્ર તું જ હોય. ત્યારે સુખે કહ્યું કે એ હું નહિ પણ તું નસીબદાર છે કારણ કે તું આવતા જ લોકો પોતાના પ્રિયજનોને યાદ કરવા લાગે છે, આ જ રીતે જ્યારે હું કોઈના જીવનમાં પ્રવેશ કરું છું ત્યારે લોકો પોતાના પ્રિયજનોને ભૂલી જાય છે. ચાલો દુ:ખનો સાચો અર્થ સમજવા વાંચીએ
મનુષ્યના જીવનમાં બે પ્રકારના દુ:ખ હોય છે, પહેલું દુ:ખ જેની ઈચ્છા પુરી થતી નથી અને બીજું તેના જીવનની ઈચ્છા પૂરી થાય છે.
જીવનના તમામ દુ:ખોનું એકમાત્ર કારણ ચિંતા છે. આવી સ્થિતિમાં, કોઈપણ પ્રકારની મુશ્કેલીના કિસ્સામાં, સૌથી પહેલા તેની ચિંતા કરવાનું બંધ કરો, તેના બદલે તેને દૂર કરવા વિશે વિચારો.
જો માણસને થોડું સુખ ત્યજીને મોટું સુખ મળે છે તો સમજુ માણસે થોડું દુ:ખ કે દુઃખ સહન કરીને મહાન સુખ મેળવવું જોઈએ. દુઃખ કોઈની સાથે ભેદભાવ કરતું નથી, તે દરેકના જીવનમાં આવે છે. તેથી, દુઃખી થવાને બદલે, તેમાંથી બહાર નીકળવાનો પ્રયાસ કરવો તે વધુ સમજદાર છે.
માનવ જીવન એક સિક્કા જેવું છે, જેની એક બાજુ સુખ છે અને બીજી બાજુ દુ:ખ છે. તેની સાથે ક્યારેક સુખ હોય છે તો ક્યારેક દુ:ખ પણ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે સુખ હોય ત્યારે ઘમંડ ન કરો અને જ્યારે દુઃખ આવે ત્યારે થોડી ધીરજ રાખો.