મહાશિવરાત્રી એ ભગવાન શિવની ઉપાસનાનો સૌથી વિશેષ અને સૌથી મોટો દિવસ છે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રી 18 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ છે. આ દિવસે શિવભક્તો ઉપવાસ કરીને શિવની આરાધના કરશે. જ્યોતિષશાસ્ત્રી ડો.અનીશ વ્યાસ સમજાવે છે કે મહાશિવરાત્રી હિન્દુઓનો ધાર્મિક તહેવાર છે. ફાલ્ગુન માસમાં કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશીના દિવસે મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રી 18 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે શિવભક્તો ઉપવાસ રાખે છે અને ખાસ કરીને ભગવાન શિવની પૂજા કરે છે.
શિવનું અસ્તિત્વ શૂન્યથી પર છે
હજારો વર્ષોથી વિજ્ઞાન ‘શિવ’ના અસ્તિત્વને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. જ્યારે ભૌતિકતાની આસક્તિ સમાપ્ત થાય છે અને એવી સ્થિતિ આવે છે કે ઇન્દ્રિયો પણ નકામા થઈ જાય છે, તે સ્થિતિમાં શૂન્યનું સ્વરૂપ લે છે અને જ્યારે શૂન્ય પણ અવિદ્યમાન થઈ જાય છે ત્યારે ત્યાં શિવ દેખાય છે. શિવ એટલે શૂન્યની પાર. જ્યારે વ્યક્તિ ભૌતિક જીવનનો ત્યાગ કરે છે અને સાચા હૃદયથી ધ્યાન કરે છે, ત્યારે શિવની પ્રાપ્તિ થાય છે. મહાશિવરાત્રી એ સમાન અનન્ય અને અલૌકિક શિવના મહાન સ્વરૂપને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવાનો તહેવાર છે.
જ્યોતિષશાસ્ત્રી ડો.અનીશ વ્યાસ જણાવે છે કે, મહાશિવરાત્રીના દિવસે ભગવાન શિવની પૂજા અને અભિષેક કરવામાં આવે છે અને વિવિધ પવિત્ર વસ્તુઓથી બિલ્વપત્ર, ભાંગ, ધતુરા, અબીર, ગુલાલ, બેર, ઉંબી વગેરે ચઢાવવામાં આવે છે. ભગવાન શિવને ગાંજો ખૂબ જ પ્રિય છે. લોકો તેમને ગાંજો પણ આપે છે. દિવસભર ઉપવાસ કર્યા પછી, પૂજા કર્યા પછી, સાંજે ફળો ખાવામાં આવે છે. શિવરાત્રીને ભગવાન શિવની પૂજા કરવાનો સૌથી મોટો દિવસ માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે જો તમે આ દિવસે ભોલેને પ્રસન્ન કરો છો, તો તમારા બધા કાર્યો સફળ થાય છે અને સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે. ભોલેના ભક્તો શિવરાત્રીના દિવસે ભગવાન શિવની અનેક રીતે પ્રાર્થના કરે છે. શિવને પ્રસન્ન કરવા માટે, પેગોડામાં ભક્તોનો ધસારો છે, દરેક વ્યક્તિ બેલપત્ર અને પાણી અર્પણ કરીને શિવનો મહિમા ગાય છે.
મહાશિવરાત્રી સંબંધિત માન્યતાઓ
મહાશિવરાત્રીને લઈને ભગવાન શિવને લગતી ઘણી માન્યતાઓ પ્રચલિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શંકરે આ ખાસ દિવસે મધ્યરાત્રિએ બ્રહ્માના રુદ્ર સ્વરૂપમાં અવતાર લીધો હતો.
તે જ સમયે, એવું પણ માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન શિવે તાંડવ કરીને તેમની ત્રીજી આંખ ખોલી હતી અને આ આંખની જ્યોતથી બ્રહ્માંડનો અંત કર્યો હતો.
આ સિવાય ઘણી જગ્યાએ આ દિવસ ભગવાન શિવના વિવાહ સાથે પણ જોડાયેલો છે અને એવું માનવામાં આવે છે કે આ શુભ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના વિવાહ થયા હતા.
મહાશિવરાત્રી કેમ ખાસ છે
જો કે દરેક મહિનામાં શિવરાત્રિ હોય છે, પરંતુ ફાલ્ગુન મહિનાની કૃષ્ણ ચતુર્દશી પર આવતી આ શિવરાત્રીનું વિશેષ મહત્વ છે, તેથી તેને મહાશિવરાત્રી કહેવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં મહાશિવરાત્રી એ ભગવાન ભોલેનાથની પૂજાનો તહેવાર છે. આ દિવસે લોકો મહાદેવની પૂજા-અર્ચના કરે છે અને તેમની પાસેથી આશીર્વાદ મેળવે છે. આ દિવસે, શિવ મંદિરો અથવા પેગોડામાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો એકઠા થાય છે.