આ દિવસોમાં સોનું જે રીતે રિટર્ન આપી રહ્યું છે, તમે પણ એક યા બીજા સમયે વિચાર્યું હશે કે કાશ તમારા દાદા-દાદીએ તેમના સમયમાં થોડું સોનું ખરીદ્યું હોત. આખરે વાત સાચી છે, શું તમે જાણો છો કે 1970 પછી સોનાની કિંમતમાં કેટલો વધારો થયો છે.
હું ઈચ્છું છું કે જ્યારે પણ કોઈ વ્યક્તિ પોતાની વાત આ શબ્દથી શરૂ કરે છે, તો ક્યાંક ને ક્યાંક તેના મનમાં તે દર્દ હોય છે, જેને તે વાસ્તવિકતામાં બદલવા માંગે છે. આજે તમને સોના પર જે રિટર્ન મળી રહ્યું છે તે લો, તમને પણ એક યા બીજા સમયે એવો વિચાર આવ્યો જ હશે કે કાશ તમારા દાદા-દાદીએ 50 વર્ષ પહેલાં સોનું ખરીદ્યું હોત. જો આજે તમારી પાસે એ સોનું હોત તો કલ્પના કરો કે તમને કેટલું વળતર મળ્યું હોત. ચાલો જણાવીએ.
છેલ્લા કેટલાક સમયથી સોનાના ભાવમાં ઘણો વધારો થયો છે. ગયા અઠવાડિયે તે રૂ. 60,000ને પણ વટાવી ગયો હતો. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે 1970થી અત્યાર સુધી એટલે કે લગભગ 50 વર્ષમાં સોનાએ 300 ટકાથી વધુ રિટર્ન આપ્યું છે. છેવટે, 50 વર્ષ પહેલા સોનાનો દર કેટલો હતો.
50 વર્ષ પહેલા સોનાનો દર
1970માં સોનાનો ભાવ 185 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતો. જ્યારે માત્ર 5 વર્ષ પહેલા જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ થયું ત્યારે 1965માં સોનાની કિંમત 72 રૂપિયાની આસપાસ હતી. એટલે કે થોડાં વર્ષોમાં, જ્યારે ભારતનો ઈતિહાસ નવો વળાંક લઈ રહ્યો હતો, ત્યારે સોનામાં રોકાયેલું નાણું વર્ષ-દર વર્ષે 20 ટકાના દરે વધી રહ્યું હતું.
ગોલ્ડ બ્રેસલેટ
આ પછી, 1975નું વર્ષ આવ્યું, જ્યારે એક તરફ દેશમાં કટોકટી હતી, તો બીજી તરફ સોનું તેની અસર કરતું રહ્યું અને તેની કિંમત 1970માં 185 રૂપિયાની સરખામણીમાં લગભગ 785 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ સુધી પહોંચી ગઈ. મતલબ કે હવે સોનાએ વાર્ષિક ધોરણે 30 ટકાથી વધુ વળતર આપવાનું શરૂ કર્યું છે.
ગોલ્ડ રશ 1980માં આવ્યો હતો
1975 અને 1980 ની વચ્ચે, દેશની રાજનીતિએ ઘણા ઉતાર-ચઢાવ જોયા, પરંતુ સોનામાં કરાયેલું રોકાણ વધતું જ રહ્યું. આના પર વાર્ષિક ધોરણે વળતર 35 ટકાથી વધુ વધ્યું છે. તમને પણ નવાઈ લાગશે કે માત્ર 5 વર્ષમાં સોનાની કિંમત 785 રૂપિયાથી વધીને 3,677 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ થઈ ગઈ છે.
આગામી 5 વર્ષમાં ભલે સોનાની કિંમતમાં બહુ વધારો ન થયો હોય, પરંતુ તેની કિંમત ચોક્કસ વધી છે. 1985માં તેની કિંમત લગભગ 5,150 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ સુધી પહોંચી ગઈ હતી. એટલે કે આ 5 વર્ષમાં તેની કિંમત દર વર્ષે લગભગ 7 ટકાના દરે વધી છે.
જ્યારે દેશનું સોનું ગીરવે મુકવામાં આવ્યું હતું
1990નું દશક ભારતીય અર્થતંત્ર માટે સૌથી ખરાબ હતું. હાલત એવી છે કે સરકારી તિજોરી લગભગ ખાલી છે. ભારત સરકાર તિજોરીમાં રાખેલ સોનું ગીરવે મુકવાના મુદે આવી છે. એ જમાનામાં લોકોના ઘરોમાં રખાયેલું સોનું પણ પિત્તળ જેવું દેખાવા લાગ્યું. તેનો ભાવ ઘટીને રૂ.3200 થયો હતો. આ 1985 માં રૂ. 5,150 થી લગભગ 9 ટકાના ઘટાડા જેવું હતું.
સોનું કૂદકો
1990 ના અંત પછી, લગભગ 5 વર્ષમાં સોનામાં ફરીથી વેગ મળ્યો. બિઝનેસ ઇનસાઇડરના સમાચાર અનુસાર, 1995માં સોનાની કિંમત લગભગ 4,650 રૂપિયા સુધરી હતી. જો કે, આ તેજી લાંબો સમય ટકી ન હતી. આગામી 5 વર્ષમાં સોનું તૂટી ગયું અને વર્ષ 2000માં તે 4,400 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામની આસપાસ પહોંચી ગયું.
સોનું ફરી ક્યારેય નિસ્તેજ થયું નથી
આ સમય પછી ભારતમાં સોનામાં ક્યારેય સુસ્તી જોવા મળી નથી. આગામી 5 વર્ષમાં તેની કિંમત ફરી વધવા લાગી. 2005માં તેની કિંમત 8,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ સુધી પહોંચી હતી. 2010 સુધી, તેમાં વર્ષે દર વર્ષે 18 ટકાથી વધુ વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી અને તે રૂ. 18,500ના ભાવે પહોંચી ગયો હતો.
સોનાના ભાવ તૂટવા લાગ્યા
2015માં સોનાની કિંમત 26,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ સુધી પહોંચી હતી. 2020 સુધી પહોંચતા સુધીમાં તેની કિંમત લગભગ બમણી થઈ ગઈ અને 50,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામનો આંકડો વટાવી ગયો. હવે 2023માં સોનાની કિંમત 60,000ની સપાટીએ પહોંચી ગઈ છે.